همه ما با شنیدن نام ایدز ترس بر وجودمان غلبه می کند اما باید بدانید که این ویروس خوشبختانه به راحتی قابل تسریع نیست.
پیشگیری بعد از مواجه، عبارت از اقداماتی است که فرد بلافاصله پس از مواجه با ویروس اچ آی وی آن را انجام میدهد تا خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهد. هدف ما در این نوع درمان پیشگیری از آلودگی با ویروس HIV پس از رفتارها و اتفاقات پرخطر در فرد میباشد.
پیشگیری بعد از مواجه
پیشگیری بعد از مواجه، عبارت از اقداماتی است که فرد بلافاصله پس از مواجه با ویروس اچ آی وی آن را انجام میدهد تا خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهد. این اقدامها شامل مصرف برخی داروها است که از تکثیر ویروس و منتشر شدن آن در بدن جلوگیری میکند. اگر فردی که لازم است درمان پیشگیری پس از مواجه دریافت کند یک خانم باردار یا شیرده باشد در این شرایط هم خطر ابتلا برای مادر مطرح است و هم خطر ابتلا برای جنین، به خصوص اینکه انتقال ویروس به جنین در مرحله عفونت حاد بالاست. با این حال برای خانمهای باردار نیز داروهای مؤثر وجود دارند که توسط پزشک متخصص در این زمینه تجویز میشوند.
انواع مواجه با ویروس HIV
1. مواجه شغلی
در افرادی است که بنا به ماهیت کارشان (مثل پرسنل بهداشتی درمانی) ممکن است در معرض ویروس اچ آی وی قرار گیرند مثل فرو رفتن سوزن آلوده به دست یا بریده شدن دست جراح و کمک جراح توسط چاقو.
2. مواجه غیر شغلی
پیشگیری پس از تماس، هم در نمونه ¬های انسانی و هم در نمونه ¬های حیوانی مورد مطالعه قرار گرفته است. شواهد زیادی وجود دارند که کارآمد بودن این نوع درمان را در پایین آوردن خطر ابتلا به عفونت اچ آی وی اثبات می¬ کنند. پیشگیری بعد از مواجه شامل مصرف 3-2 داروی ضد ویروس اچ آی وی است که باید به مدت 28 روز مصرف شوند.
چه عواملی در کارآیی پیشگیری پس از تماس دخیلند؟
- شروع با تاخیر: برای این که پیشگیری پس از تماس کارساز باشد، دوره¬ ی درمانی را باید هر چه سریع تر یعنی ظرف مدت ۷۲ ساعت آغاز کنید. در صورت طولانی تر شدن این مدت اثر درمانی شدیدا کاهش می یابد.
- ویروس مقاوم: شخصی که اچ آی وی را انتقال داده است (عامل) ممکن است اچ آی وی از نوع “مقاوم در مقابل دارو” را داشته باشد که در این صورت روش پیشگیری پس از تماس تصادفی را بی تاثیر می کند.
- پیگیری: شما باید دوره ¬ی درمانی را دقیقا طبق تجویز دکتر پیگیری کنید. این داروها مانند هرداروی دیگری یکسری عوارض جانبی ممکن است داشته باشند که کامل کردن دوره¬ ی درمانی ۲۸ روزه را برای شما دشوار کنند اما نا امید نشوید و تحت نظر پزشک درمان خود را کامل کنید.
پیشگیری از HIV و مواد مخدر
گفته می شود یک سوم مبتلایان به HIV معتادان تزریقی هسـتـنـد. ایـن آمار شامل تـعـداد افـرادی کـه هـم زمـان با اعتیاد به مواد مخدر (تزریقی و غیر تزریقی) یـا الـکـل، از طریق رفتارهای پر خطر جنسی دچار HIV می شوند، نمی گردد.افرادی که آلوده به مواد مخدر هستند باید نکات زیر را رعایت نمایند:
– پرهیز کلی از مصرف مواد مخدر
– مراجعه به برنامه های درمان و ترک اعتیاد
– استفاده از سرنگ های تمیز و خودداری از به کارگیری شراکتی سرنگ
– دوری از ارتباط جنسی خطرناک یا هر نوع عملی کـه دیـگران را در مـعـرض خـطــر قرار دهد.
متأسفانه این نکات همیشه عملی نمی شوند. بیماران خیلی اوقات مـایـل یـا قـادر بـه تغییر دادن اعمال و رفتار، پـذیـرش درمـان یــا دستـیابی بــه خـدمات بـه کارگیری روش های مناسب نیستند. از آنجایی که این سناریو اغلب تکرار می شود، راهبرد پیشگیری از HIV بیشتر شبیه یک مدل کاهش آسیب می بـاشـد. این مدل می پذیرد که استفاده از مواد مخدر وجود داشته و اتفاق می افتد، امـا ســعی در به حداقل رساندن پی آمدهای مضر آن رفتار می نماید.